در صدر اسلام اکثر تجار و بازرگانان به محض ورود به شهر به مساجد مراجعه می کردند اگرچه خرید و فروش مستقیما در مسجد انجام نمی گرفت. محل نگه داری بیت المال نیز مسجد بود ومعمولا روی چند ستون مستقل در وسط مسجد ساخته می شد تا از همه جهت در معرض دید باشد و کاملا محافظت شود. علاوه بر بیت المال اهالی شهر اشیای قیمتی خود را به آنجا می سپردند.

از دیگر کارکردهای مسجد در صدر اسلام استفاده های فرهنگی، آموزشی و تبلیغی است. دینی که با امر به خواندن و آموزش و قلم و مبارزه با جهل و نادانی آغاز می شود نیازمند مرکزی برای آموزش و فرهنگ سازی است و در آن زمان بهترین جایگاه برای نیل به این هدف مسجد بوده است. پیامبر و یارانش از مسجد برای آموزش و تبلیغ و ترویج دین اسلام و آموزه های دینی بهره می گرفتند.

مسجد بعنوان يك نهاد مذهبي بيشترين جاذبه را براي افراد جامعه دارد.

سازماندهي و هدايت اجتماعي (رهبري) از ديگر كاركردهاي مساجد و افراد مذهبي درون اين پايگاه ديني بود. مساجد پايگاه تجمع نيروهاي انقلابي و حركت تظاهرات و ابراز اعتراض هاي مردم بود خانواده هاي انقلابيون دربند و يا در اعتصاب ازسوي مساجد و مسجدي ها پشتيباني مي شدند

مسجد در صدر اسلام همواره محل مشورت مسلمین در رویدادهای مختلف نیز بوده. پیامبر اکرم علیه السلام در امور مختلف با کسانی که صلاحیت لازم را داشتند به مشاوره می پرداختند که مهم ترین این مشورتها در حوزه نظامی و غزوات و تنظیم سیاست های دفاعی صورت میگرفت.

انجام فرایض مذهبی در مسجد دارای جنبه سیاسی نیز می باشد برای مثال نماز جمعه از جمله کارکردهای عبادی سیاسی مساجد از صدر اسلام تا زمان حال می باشد. پیامبر اکرم علیه السلام هنگام هجرت و قبل از رسیدن به مدینه در فاصله 500 متری مسجد قبا

مسجد یکی از بهترین مکان ها برای حضور در درگاه الهی و سپاس و شکرگزاری از اوست. پیامبر اسلام علاوه بر حضور در مسجد و اقامه نماز و عبادت درآن دیگر مسلمانان را ترغیب و تشویق به رفت و آمد به مسجد می کردند. در آیات و روایات بر اقامه نماز بویژه نماز جماعت در مسجد به فراوانی تاکید و برای آن فضایل بسیاری نقل شده است.

 واژه (مناره) درزبان عربي به معني محل صدور نور است. پس از ساخت منار در مسجد النبي (ص) اين محل به عنوان نماد اذان و موذن شناخته شد. و جايگاهي است که کلام خداوند از آن جا به صورت اذان يا صوت قرآن پخش مي شود.

در فرهنگ اسلامي گنبد داراي تجلي زنده اي از جهان شناسي اسلامي است و به وسيله معاني نماديني، مفاهيم مرکز، دايره و کره نهفته در گنبد به تماميت به واقعيت مي پيوندند.

 مسجد درتاريخ اسلام نقش موثري در رساندن پيام الهي به مومنان و باروري استعدادهاي متعالي آنان داشته و به عنوان يكي از قوي ترين وسيله ارتباط جمعي داراي آثاري بس مقدس است

مسجد به معناى سجده گاه،مكان سجده و به تعبير عام، عبادتگاه است.اين تعبير در قرآن به صورت مفرد «مسجد» و به صورت «مساجد» به كار رفته است. واژه مسجد در معناى لغوى «مساجد» صورت همان سجده گاه و درمعناى اصطلاحى عرفى خاص مسلمانان، (عبادتگاه) است(رزاقى، بی تا، 13).

آدمی در مصاف با زندگی و رویدادهای آن، واکنش های متفاوتی از خود نشان می دهد، که بعضاً با حفظ تسلط و کنترل موقعیت، آنها را به گونه ای حل می کند و در مواردی دیگر، از موقعیت مذکور، متاثر شده و تحت الشعاع آن قرار می گیرد و به اصطلاح تعادل خود را از دست می دهد و برای دستیابی به تعادل مجدد نیاز به زمان مقتضی و ابتکار مناسب دارد.

یکی از شاخصهای بهداشت روانی نگرش های ناظر به زندگی مانند پذیرش مسؤلیت ها ست. نماز در این زمینه نقش تعیین کننده ای دارد. زیرا آداب نماز و شرایطی که نمازگزار باید آنها را مراعات کند، مثل غصبی نبودن مکان و لباس، رعایت شرایط زمان و مکان نماز و ... مسؤلیت پذیری را در انسان تقویت می کند.

"شخصيت" در تعريف روان شناسي و روان پزشكي، معرف مجموعه اي از صفات، رفتارها، افكار و تمايلات عاطفي و هيجاني هر فرد مي باشد كه او را از ديگران متمايز مي كند. دانش امروز، عوامل شكل دهنده شخصيت انسان را در دو گروه دروني و بيروني طبقه بندي مي نمايد.

مبتلایان به عارضه پارانوئید، كارهای اطرافیان شان را برای خود به شدت تحقیر كننده یا تهدید آمیز می دانند و پیوسته نگران نوعی آسیب دیدن یا سوء استفاده از جانب دیگران هستند. این افراد با این كه وفاداری و قابل اعتماد بودن دوستان و خویشاوندان خود را مورد ارزیابی و پرسش قرار می دهند، اما با این وجود باز هم به دوستی و همراهی آنان شك دارند.

افراد مبتلا به تکبر و غرور،دچار احساس عمیق اهمیت شخصی و خود بزرگی بینی هستند و به نوعی به بی نظیر بودن خودشان اعتقاد دارند.این اختلال عمیق شخصیتی كه در اوایل بزرگسالی ظهور می کند، روی افكار، اعمال و رفتار شخص به شدت تأثیر می گذارد. بدین صورت كه آنها خود را آدم های خاصی می پندارند و انتظار دارند كه به طور خاصی با آنان مدارا شود.

 اعتیاد نوعی مکانیزم دفاعی است که برخی افراد جهت فرار از عذاب و موقعیت رنج آور خود، بدان توسل می جویند (اولین سمینار بررسی مسائل اعتیاد، 1365، ص 155)

وسواس از قدیمی ترین اختلالات شناخته شده روانی است كه بین مردم از شیوع نسبتاً بالایی برخوردار است. وسواس را امروزه در دو عنوان كلی "وسواس فكری" (مانند احتیاط یا تنفر مربوط به ترشحات و مواد دفعی بدن، ترس از وقوع اتفاقات وحشتناك مثل آتش سوزی و مرگ و ...) و "وسواس عملی"(مانند شست و شوی دست، استحمام، آرایش مفرط، امتحان درها و قفل ها، مرتب و منظم كردن، احتكار و جمع آوری و ...) طبقه بندی می كنند.

امروزه بر اثر فشار های روانی که از محیط بیرون بر افراد تحمیل می شود یکی از مشکلاتی که برای قوای فکری انسان ها به وجود آمده ، عدم تمرکز ذهن است و در این بین روشهای تمرکز ذهن بازار خوبی پیدا کرده است.

 نماز مايه ي آرامش رواني و آسايش دل انسان است.(سوره رعد-آیه 28) 

یکی از مصادیق کامل ذکر خدا نماز است و خداوند متعال فلسفه نماز را ظهور یاد خدا در دل ها بیان کرده " اقم الصلوة لذكري " .
 

روانشناسان و روان کاوان بزرگی همچون یونگ، اریک فروم، ویلیام جیمز و دیگران به این حقیقت اشاره کرده اند و ایمان به خدا را اساس و پایه پیشگیری و معالجه بیماری های روانی می دانند (پروا، 1380، 86).

پيامبر اكرم (ص) مي فرمودند: “ اگر بر امتم سخت نمي شد مسواك زدن را واجب مي كردم“

و در حدیثی دیگر از پیامبر(ص) آمده است: "دو ركعت نماز با مسواك بهتر از هفتاد ركعت بدون آنست. "

دانش بشری از سالها پیش حواس انسان را در پنج عنوان (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه) طبقه بندی میكند و همین حواس پنجگانه هستند كه رابطه گسترده انسان و دنیای اطراف او را شكل می دهند. دراهمیت نظافت صورت شاید همین نكته كافی باشد كه چهار حس از مجموع حواس پنجگانه بشری در وابستگی كامل با صورت بسر می برند.

دیدگاه ما به آرامش عضلانی ناشی از نماز، از دریچه دیگری است. دانش پزشكی امروزه، به اثبات رسانده است كه اگر شخصی در ساعت حدود 10 شب بخوابد و حدود ساعت 5 صبح از خواب بیدار شود (یعنی حدود 7 ساعت خواب)

افزايش فشار خون يکي از شايع ترين دلايل مراجعه به پزشک در سرتاسر دنياست.به علت عوارض خطرناک و متعددي که اين بيماري براي بسياري از اعضاي بدن از جمله قلب، مغز، کليه و چشم و ...دارد، سعي و اهتمام فراواني در دانش پزشکي براي پيشگيري و کنترل اين بيماري وجود دارد.

سلامت دستگاه ادراري انسان، به خصوص کليه ها، تأثير بينهايت مهمي در ادامه حيات انسان دارند و بيماري کليوي از دردناک ترين و پر مخاطره ترين، گرفتاري هاي جسمي است.در اين ميان عفونت دستگاه ادراري که يکي از شايع ترين علل مراجعه بيماران به مطب پزشکان مي باشد، علاوه بر آن که خود بخود و به تن هاي ي بيماري آزار دهنده اي است، گاهي سبب بروز بيماري هاي ديگر نيز در بدن انسان مي شود.

دستگاه موج‌نگار مغز چهار نوع منحنی از امواج مغزی را ارائه می‌دهند كه عبارتند از: آْلفا، بتا، دلتا و تتا.

اثرات نماز بر رفتار و زندگى يك نماز گزار واقعى به خوبى قابل مشاهده است.

خداوند متعال خطاب به حضرت موسی (ع) می فرماید:«اننی انا الله لا اله الا انا فاعبدنی و اقم الصلاه لذکری» یعنی "من «الله» هستم، معبودی جز من نیست، مرا بپرست و نماز را برای یاد من برپادار. "

واژه «نماز»در لغت فارسی از لفظ پهلوی (نماک) (namac) و آن هم از ریشه ی ایران باستان واژه ی (نم)(nam) به معنای خم شدن و تعظیم کردن گرفته شده است.