|
روی ماه پروردگار
نماز-ستون دین
از ديگر عناصر معماري اسلامي و نيز مسجد که داراي مفاهيم روشن نمادين هستند، گنبد است که نماد آسمان، عروج و بهشت است . گر چه مسجد اولیه پیامبر تنها یک بدنه ساده در سمت قبله با پوششی ساده از برگ نخل بر روی دو ردیف تنه درخت خرما داشت و محراب نیز هنوز شکل خاصی پیدا نکرده بود و نمی توان آثار گنبد را در مسجد اولیه پیامبر بدست آورد لیکن در دوران بعدی این عنصر به مسجد اضافه شده که عالم هستي را به عالم ماوراء مرتبط مي سازد و به ويژه گنبد بالاي محراب از همان تقدس و ارزش محراب برخوردار و همچنين نشان دهنده تقدس فردي است که درآن نماز مي گذارد و در زمانهاي مختلف مفهوم سياسي– مذهبي پيدا کرده و نيزدر طرح ساختمان با گنبد رمز اتحاد آسمان و زمين است . همچنين گنبد در شهرها نشان قبله مي گردد. در فرهنگ اسلامي گنبد داراي تجلي زنده اي از جهان شناسي اسلامي است و به وسيله معاني نماديني، مفاهيم مرکز، دايره و کره نهفته در گنبد به تماميت به واقعيت مي پيوندند. يک ارتباط اساسي در اين مورد که تاکيد زيادي روي آن است، ايده (روح) مي باشد که همزمان همه موجودات را فرا مي گيرد، همان گونه که گنبد فضاي محدود به خود را در بر دارد و طاق آسمان که همه آفرينش را احاطه مي کند. عبور اين روح از نوک گنبد نمادوحدت است. اين عبور را مي توان به طرف پايين و داراي انبساط به سمت کثرت يا به طرف بالا وداراي انقباض به سمت وحدت دانست . پيامبر اکرم(ص)در معراج خود، گنبد عظيمي را وصف مي کند که از صدف سفيدي ساخته شده است و بر چهار پايه، اين چهار کلام (بسم - الله – الرحمن – الرحيم) نوشته شده بود و آز آن چهار چشمه آب، شير، عسل و شراب جاري بود . اين تمثيل مدل روحاني هر بناي گنبد را توضيح مي دهد و شايد رمز ساده ترين شکل ورود نور به کاسه گنبد از چهار روزن.
گنبدي که اين چنين مظهر افلاک است، چنان استقرار يافته که فيلگوشها و مقرنسها حلقه واسط آسمانها و زمين تلقي گردند. در اينجا کره گنبد مي تواند تمثيلي از مبدا اول وجود باشد که از تقسيمات آن اشکال مختلف وکثرت بر مي خيزد.
مقطع يک گنبد شبه به تير (نيزه) و کمان (محمد) (ص) (کلمه) ، تير، (حقيقت محمدي) (روح) و نشانه و هدف آن (روح کلي) (الروح) است. پرواز اين تير روحاني پرواز و خروج از تاريکي به سوي (نور مطلق) مي باشد .گنبد نشانه (خدا) شدن (کلمه) (انسان) است.
از جانب ديگر، درتبديل مربع به دايره، چهار گوش به عنوان نماد جسماني و استقرارو پايداري، هشت وجهي کنايه از کرسي الهي وعالم فرشتگان. گنبد سمبل و مظهر گنبد آسماني و نشانه عالم نا محدود بي کران روح است.
نقشهاي هندسي وخطوط اسليمي داخل و روي گنبد عموما به مرکز طاق منتهي مي شوند. که رمز وحدت را با خود همراه دارد. وحرکت چشمها در نهايت متوجه يک مرکز مي شوند . نظرات شما عزیزان:
درباره وبلاگ  به وبلاگ من خوش آمدید آخرین مطالب پيوندها
نويسندگان
|
||
 |
تبادل
لینک هوشمند
